Bắt đầu leo dốc đi lên từ ngày 23/6/2008 ở mức 366,02 điểm, đến ngày 4/07/2008, chỉ số VN-Index đã leo đến mức 439,68 điểm. Như vậy, sau trọn vẹn 2 tuần phục hồi, VN-Index đã lấy lại được 73,66 điểm. Thống kê cho thấy, chỉ sau hai tuần, thị trường chứng khoán (TTCK) đã tạo ra khả năng lợi nhuận tới 20%, thậm chí 25% - một mức bằng cả năm lãi suất ngân hàng và vượt trội so với lợi nhuận ngắn hạn mà thị trường vàng mang lại. Đây thực sự là một con số ấn tượng.
Chứng khoán rực màu xanh và nó cũng đồng nghĩa với niềm tin của các nhà đầu tư (NĐT) đã được củng cố và tăng cường sau chuỗi ngày dài lo lắng. Các NĐT trở lại sàn đông hơn, với nhiều kỳ vọng hơn. Một lượng tiền nhàn rỗi lớn dường như đang được đổ trở lại vào TTCK… Tuy nhiên, sau những giây phút hào hứng, câu hỏi được nhiều NĐT quan tâm nhất lúc này là chứng khoán sẽ “xanh” được bao lâu? Liệu thị trường có tụt dốc nữa hay không? Nói cách khác, TTCK sẽ diễn biến thế nào trong thời gian tới? Liệu cột mốc 440 - 450 sẽ bị xô đổ trong tuần này hay trong tháng này, hay phải đợi đến bao lâu? Mức đáy của thị trường liệu có vững vàng ở mốc 400 điểm?
Để trả lời cho câu hỏi này có thể dựa vào một số “đáp án” như sau:
Trước hết là những diễn biến tích cực và khả quan của tình hình kinh tế vĩ mô 6 tháng đầu năm. Đây chính là lực đẩy quan trọng giúp TTCK hồi phục. Chính phủ mới đây đã đưa ra những nhận định khá sáng sủa đối với kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 2008. Tính chung, 6 tháng đầu năm 2008, tăng trưởng kinh tế vào khoảng 6,6 - 6,7%. Vấn đề nổi cộm của kinh tế trong mấy tháng qua là nhập siêu đã giảm mạnh. Nếu quý I-2008, nhập siêu lên đến 8,3 tỷ USD thì đến quý II chỉ còn 6,4 tỷ USD, riêng tháng 6 chỉ nhập siêu 1,3 tỷ USD.
Điều đáng mừng lạm phát tháng 6 đã giảm mạnh, chỉ số CPI chỉ tăng 2,14%, là mức thấp nhất trong 6 tháng qua. Đặc biệt ấn tượng nhất trong 6 tháng qua là số vốn FDI tiếp tục vào VN với con số kỷ lục 31,6 tỷ USD, là mức tăng cao nhất từ trước đến nay. Kỷ lục về thu hút FDI chứng tỏ các NĐT nước ngoài vẫn đặt niềm tin vào thị trường VN với nhiều thế mạnh đang tiếp tục được giữ vững và phát huy. Hầu hết nhận định của các tổ chức tài chính quốc tế đều bày tỏ sự tin tưởng và lạc quan vào triển vọng kinh tế của VN. VN vẫn là một nền kinh tế châu Á được đánh giá tăng trưởng tốt về trung và dài hạn.
Thứ hai, tâm lý của các NĐT vốn trước đây luôn hoang mang lo lắng vì “con ngoáo ộp” lạm phát, thì nay đã và đang bình tâm trở lại khi tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, các biện pháp điều hành của Chính phủ đang đi đúng hướng. Thực tế cho thấy, TTCK chính là thị trường của niềm tin. Niềm tin mua gì cũng thắng đã giúp cho VN-Index leo lên đỉnh cao trong nửa đầu năm 2007. Niềm tin phải tháo chạy bằng mọi giá đã đẩy chỉ số này xuống đáy dưới 400 trong năm 2008. Khi niềm tin quay trở lại cũng chính là lúc một lượng tiền nhàn rỗi lớn dường như đang được đổ trở lại vào TTCK trong bối cảnh giá vàng đang đứng ở mức cao, thị trường bất động sản trầm lắng, đầu tư vào ngoại tệ không còn sốt, gửi tiết kiệm thì lãi suất cao nhất cũng chỉ 18-19%/năm, hiện vẫn chưa được thực dương... Và đây cũng chính là một trong những lý do quan trọng để TTCK có cơ sở để phục hồi và tiếp tục phát triển đi lên.
Thứ ba, đó chính là những động thái đáng chú ý trong diễn biến 10 phiên giao dịch vừa qua. Đáng chú ý nhất là sức cầu đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ. Có nhiều phiên giao dịch ngay từ khi mở cửa, lệnh mua đã hoàn toàn áp đảo so với lệnh bán. Đặc biệt, có những phiên khi nhiều NĐT tranh thủ cơ hội "lướt sóng", xả hàng ra ào ạt để hiện thực hóa lợi nhuận, thì cũng là lúc rất nhiều NĐT khác tăng cường mua vào và những con sóng nhỏ đã hoàn toàn bị chìm nghỉm và bị cuốn phăng trong dòng lũ lớn của sức cầu mạnh mẽ.
Sức cầu đang rất nóng, trong khi lượng cung trong đa số các phiên đều hạn chế đã giúp cổ phiếu liên tục tăng giá và khiến thị trường tăng điểm mạnh hơn. Một điều đáng chú ý nữa trong các phiên tăng điểm gần đây là động lực của sự đi lên của VN-Index được khởi động bằng những cổ phiếu blue-chips. Các cổ phiếu lớn như STB, VNM, SSI, DPM, HPG, FPT, REE, ACB, PVS… liên tục tăng trần với lượng dư mua lớn. Trong đó tâm điểm chú ý là bộ ba STB, SSI và FPT - 3 cổ phiếu này từng tạo nên nhóm lấy điểm của VN-Index mạnh nhất trong suốt gần 30 phiên giảm điểm trước đó, nay sự trở lại của nhóm này đang hỗ trợ chỉ số chung đi lên mạnh mẽ hơn. Cần nói rằng, trong các phiên đo sàn trước đây, sự lên, xuống của các blue-chip chính là dự báo thời tiết VN-Index. Một số chuyên gia nhận định, với tình trạng dư mua kín đặc, trong khi dư bán trống trơn ở các mã cổ phiếu blue-chips liên tục diễn ra nhiều phiên qua là một dấu hiệu tốt cho thấy TTCK đang bình phục.
TTCK hồi phục – đó là điều không phải bàn cãi. Những yếu tố thuận lợi và tích cực có nhiều, tuy nhiên, đánh giá của các chuyên gia cho thấy việc thẳng tiến như 10 phiên vừa qua rất khó bền vững, khó mà kéo dài hơn nữa. NĐT không nên lạc quan quá nhiều vào sự đi lên của thị trường. Dự đoán trước mắt, thị trường có thể vẫn tăng điểm nhưng sẽ có những phiên điều chỉnh giảm do sắp gặp ngưỡng kháng cự mạnh tại mốc 450 điểm.
Nhiều chuyên gia cho rằng: biến động “răng cưa” có thể xảy ra, mặc dù chiều hướng chung vẫn là theo xu thế tăng. Nhận định này là có cơ sở, bởi những lý do sau: Trước hết, tuy tốc độ tăng giá tiêu dùng trong nước đã chậm lại nhưng lạm phát vẫn rất cao. Do vậy, chính sách tiền tệ vẫn tiếp tục được thắt chặt. Lượng tiền ở lưu thông tiếp tục được hút vào các ngân hàng và lượng tiền từ ngân hàng ra lưu thông sẽ tiếp tục được thắt chặt (hạn mức tăng trưởng cả năm được khống chế ở mức 30%, trong khi 6 tháng đã lên tới mức 20%). Trong khi đó, giá dầu thế giới vẫn tiếp tục leo thang, giá vàng thế giới vẫn tăng cao do giá dầu vượt hết kỷ lục này đến kỷ lục khác. TTCK thế giới tiếp tục mất điểm mạnh, và vì vậy mà TTCK VN cũng không thể “một mình một chợ”. Đây là những nhân tố khiến TTCK khó có mức tăng trưởng mạnh mẽ.
Có thể nói đây chính là thời điểm cần cân nhắc trong chiến lược đầu tư đối với những NĐT dài hạn cũng như những nhà đầu cơ. Các NĐT cần phải sáng suốt theo dõi các dấu hiệu, nhận định diễn biến thị trường để có quyết định đầu tư chính xác. Đối với các NĐT cá nhân - những người đang chiếm số đông trên sàn và cũng luôn thường trực động cơ “lướt sóng”, nhiều chuyên gia khuyên rằng: Trong bối cảnh hiện nay tốt nhất là không nên tranh mua, đặc biệt ở các cổ phiếu đã tăng quá nóng; Nên sẵn sàng chốt lãi hoặc cắt lỗ khi VN-Index đảo chiều với khối lượng giao dịch suy giảm. Bên cạnh đó, các NĐT đang nắm giữ cổ phiếu có thể xem xét bán ra tại các phiên điều chỉnh, loại bỏ các cổ phiếu có kết quả kinh doanh sút kém để chuyển sang các cổ phiếu có kết quả kinh doanh tốt hơn.
