* Nhà đầu tư nước ngoài, tăng năm lần trong hai năm
Theo số liệu của Trung tâm lưu ký chứng khoán (CK), đến 1-10-2008 đã có 831 tổ chức tài chính nước ngoài được cấp mã số giao dịch CK, so với giai đoạn trước thời điểm tháng 6-2006 thì số lượng tổ chức nước ngoài đã gia tăng khoảng năm lần. Tổ chức tài chính nước ngoài gồm: các công ty quản lý quỹ nước ngoài thành lập văn phòng đại diện tại VN; một số tập đoàn CK, ngân hàng; tổ chức quỹ từ thiện (dành một phần tiền từ thiện để đầu tư nhằm gia tăng nguồn vốn); trường học lớn trên thế giới có quỹ đầu tư CK…
Đã có một số tập đoàn tài chính toàn cầu trực tiếp đầu tư vào thị trường CK VN như Citigroup, Dutch Bank, Credit Swiss, JP Morgan... Tuy nhiên, ước chỉ có khoảng 30% số lượng nhà đầu tư nước ngoài đã tham gia đầu tư vào thị trường CK VN, còn lại đang nghiên cứu, chờ cơ hội...
* Hình thức đầu tư của vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài
Những người nước ngoài đã từng sống và làm việc tại VN trong lĩnh vực tài chính hoặc những chuyên gia tài chính có kinh nghiệm về VN kết hợp với các chuyên gia tại các tổ chức tài chính của nước ngoài đứng ra lập các công ty quản lý quỹ và huy động vốn từ các thị trường nước ngoài để lập các quỹ. Quỹ được huy động thường là quỹ đóng và thời hạn hoạt động của quỹ từ 5 năm - 7 năm - 10 năm. Các quỹ này thường chỉ có phạm vi hoạt động tại VN.
Có một số quỹ mở đuợc thành lập trong năm 2007 nhưng với số vốn không nhiều. Ngoài ra còn có hình thức ủy thác quản lý đầu tư. Đây là những dòng vốn ngắn hạn…
* Vì sao bán nhiều hơn mua?
Trong thời gian gần đây, nhà đầu tư nước ngoài bán nhiều hơn mua vì những lý do:
- Có những giao dịch bán chỉ với mục đích cơ cấu lại danh mục đầu tư. Vì khi thị trường CK trầm lắng thì việc cơ cấu danh mục đầu tư là thuận lợi hơn nhiều so với khi thị trường CK tăng nóng. Việc tái cơ cấu danh mục đầu tư không phải là việc rút vốn ra khỏi VN, mà lượng vốn này sẽ tiếp tục được giải ngân vào thị trường CK.
- Đối với hoạt động ủy thác đầu tư, có thể có tình huống khách hàng đòi rút vốn bất chấp giá trị cổ phiếu liên tục suy giảm. Đối với những quỹ mở, có thể người góp vốn yêu cầu rút vốn và nhà quản lý quỹ phải bán CK để trả lại vốn cho nhà đầu tư.
* Bán cả cổ phiếu bluechip? Có thể do khi thị trường thiếu tính thanh khoản, trong khi khách hàng yêu cầu nhà quản lý quỹ (chủ yếu là quỹ mở) phải bán CK thì họ phải lựa chọn những mã CK có tính thanh khoản cao để bán.
Nhưng cũng có thể xảy ra tình huống nhà quản lý quỹ nhận thấy xu hướng thị trường giảm hoặc do ảnh hưởng tâm lý từ thị trường thế giới mà họ bán đi CK với mục đích sẽ mua lại với giá rẻ hơn nhằm tăng lượng CK nắm giữ để đầu tư lâu dài. Khi thị trường CK hồi phục sẽ thu lãi từ việc gia tăng lượng CK nắm giữ.
* Có tình trạng rút vốn? Theo Vafi, những công ty đang quản lý quỹ đóng không hề chịu áp lực từ các cổ đông trong việc bán CK vì các cổ đông này không có quyền đòi rút vốn. Nếu bán CK ồ ạt đồng nghĩa với việc tự sát.
Cũng ít có khả năng khách hàng đầu tư theo hình thức ủy thác quản lý đầu tư đòi rút vốn và việc này nếu có xảy ra thì số lượng cũng không đáng kể và cũng không ảnh hưởng đến thị trường CK VN vì: VN-Index đang ở vùng đáy; nguồn cung cổ phiếu bluechip với giá rẻ sẽ là cơ hội lớn cho các nhà đầu tư trong nước cũng như cho các nhà đầu tư nước ngoài khác, quan trọng là lượng vốn ủy thác này không đáng kể so với quy mô của thị trường...
