Phải chăng vai trò của NĐTNN trên TTCK Việt không còn lớn như trước nữa? Hay đã có một thế lực mới thay thế dẫn dắt thị trường?
Những năm đầu TTCK Việt Nam đi vào hoạt động, NĐTNN luôn có vị thế rất lớn trong việc định hướng thị trường. NĐT nội theo dõi và mua bán cổ phiếu theo các tổ chức đầu tư của nước ngoài, bởi, họ tin rằng với kinh nghiệm lâu năm và đầu tư rất bài bản, chuyên nghiệp, việc mua bán của NĐTNN là chính xác, hiệu quả cao.
Trên báo chí hay các diễn đàn về chứng khoán, các bài phân tích về hoạt động của NĐTNN diễn ra sôi nổi, thu hút được sự chú ý của NĐT. Khi NĐTNN mua một mã cổ phiếu thì gần như ngay lập tức, các NĐT nội cũng ào ào mua theo, bất chấp những lời cảnh báo về sự rủi ro trong chiến lược đầu tư “theo sau” này. Hậu quả là họ phải nhận nhiều “trái đắng” do chậm hơn một bước. Sự “hụt hơi” vì không trường vốn như các tổ chức nước ngoài khiến NĐT nội phải bán cổ phiếu khi giá giảm, để rồi tiếc nuối nhìn giá tăng vùn vụt trong thời gian sau đó.
Theo các chuyên gia về chứng khoán, động thái của NĐTNN chỉ nên là một kênh tham khảo. Nếu phụ thuộc vào động thái của họ mà không có chính kiến riêng thì thất bại trong đầu tư chứng khoán là điều không thể tránh khỏi. Vì thực tế, những hoạt động đầu tư đều tính bằng giây nên nếu đầu tư theo kiểu “thiên lôi”, bắt chước thì chỉ là “trâu chậm uống nước đục” mà thôi! Anh Trần Bình, một NĐT trước kia đã từng đầu tư theo cách này, than thở: “Giờ thì tôi mới thấm thía câu nói của các cụ ngày xưa: “Tậu voi chung với đức ông, vừa phải đánh cồng vừa phải hót phân”.
Trải qua những va vấp, có vẻ như NĐT trong nước đã nhanh chóng rút ra những bài học quý giá cho mình và ngày càng trưởng thành. Nếu trong những phiên giao dịch trước đây, hiện tượng thường thấy là NĐT trong nước bán ra ồ ạt do sợ hãi sự giảm giá của cố phiếu trong khi NĐTNN vẫn bình thản mua vào thì ở các phiên giao dịch gần đây, kịch bản này hiếm khi xảy ra. Điều này thể hiện được bản lĩnh độc lập không còn phụ thuộc trước những động thái của NĐTNN. NĐT trong nước đã tự tin hơn do có những cơ sở phân tích và kiến thức vững chắc khi đưa ra quyết định đầu tư của mình. Bên cạnh đó, NĐT nội cũng nhận ra rằng những quỹ đầu tư lớn của nước ngoài như HSBC, Merrill Lynch hay Dragon Capital cũng là những NĐT có chiến lược đầu tư riêng phù hợp với họ, với mục tiêu trên hết: lợi nhuận. Ông Spencer White, phụ trách chiến lược khu vực của Merrill Lynch, gọi các cổ phiếu của Việt Nam là “khoản tiền sau 10 năm sinh lãi”. Điều này không thích hợp với chiến lược đầu tư của NĐT nội.
Thực tế, đã có những phiên giao dịch chỉ số VN-Index và HASTC-Index vẫn tăng bất chấp hiện tượng bán ra của NĐTNN. Nhiều chuyên gia phân tích đặt ra câu hỏi: Phải chăng đã xuất hiện một thế lực mới là những “đại gia” trong nước đang thay thế vai trò của NĐTNN dẫn dắt thị trường? Vẫn còn quá sớm để khẳng định điều này, nhưng sự độc lập không còn “dựa dẫm” nhiều vào NĐTNN trong việc xác định chiến lược đầu tư là một tín hiệu đáng mừng cho TTCK Việt Nam.
Sức hấp dẫn của TTCK Việt Nam vẫn đang tăng lên, minh chứng là việc các tổ chức tài chính lớn của nước ngoài như Deutsche Bank, Golden Bridge sẽ tiếp tục “đổ” tiền vào. Một số nhà phân tích thị trường nhận định rằng, TTCK Việt Nam đã bước qua một thời kỳ mới, thời kỳ phát triển ổn định hơn với những NĐT “chuyên nghiệp” chứ không còn chỗ cho những “tay mơ”. Do vậy, sự lớn mạnh nhanh chóng của NĐT nội là hết sức cần thiết để tạo động lực thúc đẩy thị trường bước vào một giai đoạn phát triển tăng cả về chất và lượng. Tất nhiên, có thể sẽ xuất hiện những “người dẫn đường” mới nhưng ảnh hưởng của NĐTNN đối với TTCK Việt Nam vẫn còn rất lớn do quy mô, kinh nghiệm và tiềm lực kinh tế của những tổ chức này.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần làm lúc này lại thuộc về những nhà quản lý. Họ cần phải đảm bảo được một sự cân bằng về chính sách, đồng thời tạo một sân chơi minh bạch để có thể vừa thu hút được nguồn vốn từ bên ngoài và phát triển nội lực của NĐT trong nước. Như vậy TTCK Việt Nam sẽ trở thành một kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế, tạo lực đẩy cần thiết cho "con rồng" kinh tế Việt Nam có thể bay cao và bay xa.
