 |
|
Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lãi lớn, sao không giảm giá? |
>>Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nói gì?
Mức chênh lệch khó chấp nhận
So với mức giá kỷ lục của dầu thô thế giới là 147USD/thùng vào ngày 11-7, đến nay, giá dầu thô thế giới đã giảm tới 70USD/thùng, tương đương mức giảm 47%. Trong khi đó, nếu so mức giá 19.000đ/lít xăng A92 được thiết lập ngày 21-7 trên cơ sở mức trung bình giá dầu thô thế giới 7 tháng đầu năm là 139USD/thùng thì mức giá 16.500đ/lít xăng A92 hiện nay chỉ giảm có 13%.
Điểm lại các mốc tăng giảm giá dầu thế giới và trong nước cho thấy, trước đợt điều chỉnh giảm giá xăng dầu của các DN vừa qua, mức giá 17.000đ/lít được thiết lập từ ngày 27-8 tương ứng giá dầu thô thế giới thời điểm đó khoảng 115-116USD/thùng. Như vậy, tại thị trường nội địa, giá xăng hiện nay chỉ giảm có 0,2% so với giá xăng cũ, còn trên thế giới, mức giá dầu thô hiện đã hạ hơn 23% so với giá dầu thô cũ.
Bất cứ người dân nào cũng nhận thấy sự chưa công bằng ở mức giá xăng dầu hiện nay. Còn nhớ, ngày 16-8-2007, giá xăng trong nước là 11.300đ/lít, tương ứng với mức dầu thô thế giới là 75USD/thùng. Ngày 22-11-2007, giá xăng trong nước là 13.000đ/lít, dầu thô thế giới là 99USD/thùng. Ngày 25-2-2008, giá xăng trong nước nhích lên 14.500đ/lít, ứng với giá dầu thô là 99,5USD/thùng.
Vì vậy, người dân và các DN cho rằng, mức giảm nhỏ giọt của các DN xăng dầu trong nước chỉ 500-1.000đ/lít là chưa thỏa đáng. Thế nhưng, trao đổi với phóng viên Báo An ninh Thủ đô, ông Bùi Ngọc Bảo - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty xăng dầu Petrolimex vẫn chưa xác nhận việc sẽ đăng ký giảm tiếp giá xăng dầu mà chỉ nói chung chung rằng, theo cơ chế thị trường, giá dầu lên thì giá trong nước lên mà giá thế giới giảm thì giá trong nước giảm.
Tuy nhiên, cơ chế này chưa vận hành hoàn hảo ngay được. Với mức giá 77USD, có thể có DN sẽ mua được lô hàng ở thời điểm đó, có DN thì chưa mua được. Số lượng xăng dầu hôm nay phải đủ cho 30 ngày tới nghĩa là, giá 77USD không phải là giá đầu vào cho thị trường xăng dầu hiện nay. Về bản chất, mức giá đó chỉ nói lên xu hướng thị trường và DN sẽ vận hành theo xu hướng đó. Để tính toán ra được mức giá đăng ký với Liên bộ, các DN xăng dầu sẽ phải tính toán kỹ các chi phí đầu vào như thuế, vận tải…
Phải minh bạch cơ chế giá xăng dầu
Những sự chênh lệch trong cách tính giá xăng dầu khó hiểu trên đã cho thấy, một cơ chế thị trường hóa xăng dầu chưa thực sự bình đẳng theo nguyên tắc giá thế giới giảm thì giá trong nước giảm như nhiều lần, các quan chức của liên Bộ Công Thương - Tài chính phổ biến.
Tiến sĩ Kinh tế Nguyễn Quang A bình luận: Giá xăng dầu hoàn toàn có thể tự do hóa và do thị trường quyết định. Nhưng thị trường ở đây phải là đúng nghĩa, chứ không phải chỉ có vài “ông độc quyền”. Hiện nay, cả nước có 11 DN đầu mối xăng dầu đều thuộc Nhà nước. Trong đó, Petrolimex chiếm tới 60% thị phần xăng dầu cả nước. Ông Nguyễn Quang A còn hài hước nói: “Nếu tôi là DN độc quyền thì tôi cũng sẽ không giảm giá”.
Tiến sĩ Kinh tế Lê Đăng Doanh cũng rất bức xúc: Các DN cứ lý giải rằng, họ phải nhập dầu vào cách đây 3 tuần, vậy hãy xem giá cách đây 3 tuần trước là thế nào? Tôi đề nghị ngành xăng dầu hãy công khai, cách tính toán giá xăng dầu như thế nào trong cơ chế thị trường này. Họ cần cho dân biết, với giá thế giới giảm như vậy thì bao giờ giảm giá trong nước được nữa, độ trễ là bao nhiêu. DN còn không công khai thì người dân sẽ còn thắc mắc. Tôi nghĩ rằng, việc ra một cơ chế là không hề khó khăn gì.
Dù cho, thị trường hóa xăng dầu là đúng nhưng trong bối cảnh này, Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và Hội Người tiêu dùng phải có ý kiến. Không thể để DN tự điều tiết thị trường như vậy được, cần phải có vai trò giám sát của Nhà nước, của người tiêu dùng.
Cách đây 3 tuần, giá dầu thô thế giới là 104USD/thùng, nghĩa là tương ứng mức giá 14.500đ/lít trước đây. Lật ngược lại vấn đề để thấy, giá xăng có tác động quan trọng như thế nào tới nền kinh tế. Mỗi lần tăng giá xăng, DN sản xuất, vận tải lao đao theo. Ông Nguyễn Quang A bày tỏ, nhiều DN đang phải hoạt động cầm chừng vì lạm phát. Nếu giảm được giá xăng dầu thì sẽ đỡ khó cho DN biết bao nhiêu.
