Nhiều công ty tích lũy được nhiều lợi nhuận đang lấn sang sân tài chính, mà lập quỹ đầu tư và công ty chứng khoán là phổ biến nhất. “Họ muốn tự tìm lợi nhuận, đến cả doanh nghiệp ngành dệt may cũng muốn lập công ty chứng khoán, thì tìm người góp vốn để mình quản lý không dễ”, tổng giám đốc một công ty quản lý quỹ lý giải việc công ty ông, dù được thành lập từ đầu năm, hơn 10 tháng hoạt động vẫn chưa cho ra được quỹ nào.
Khó thuyết phục
Công ty ông không phải là duy nhất. Trong 12 công ty quản lý quỹ được thành lập khoảng cuối 2006, đến nay số quỹ đầu tư ra đời chỉ đếm trên đầu ngón tay, như Công ty quản lý quỹ Hà Nội cho ra mắt Hanoi Fund, Công ty quản lý quỹ Việt Long với quỹ Việt Long, quỹ Bản Việt của Công ty quản lý quỹ Bản Việt... Các công ty khác đang trong quá trình huy động. “Nhiều lúc tôi thấy, gây quỹ với nước ngoài có khi không khó bằng gọi vốn trong nước”, một vị giám đốc quỹ nói.
Ông Bùi Quốc Huy, tổng giám đốc Công ty quản lý quỹ Phương Đông, lưu ý các quỹ này đều là quỹ thành viên. Theo ông, quỹ thành viên chỉ gồm một số tổ chức góp vốn, nên mức độ “phức tạp” không cao như quỹ công chúng. “Gây quỹ thành viên đã khó, huy động vốn công chúng còn khó hơn”, ông Huy nói. Trong khoảng 60 quỹ đầu tư quy mô lớn nhỏ, kể cả Manulife vừa hoàn tất huy động vào 14.9, mới có ba quỹ đầu tư công chúng.
Không như năm 2004 người dân hào hứng đổ vốn vào quỹ công chúng đầu tiên, cuộc huy động vốn của quỹ công chúng Manulife không được suôn sẻ. Ông Gilbert Pak, quyền tổng giám đốc MVFM, đơn vị vừa hoàn tất huy động 215 tỉ đồng (được 86% kế hoạch) cho quỹ đầu tư tăng trưởng Manulife thừa nhận, 2 tháng huy động của Manulife đã khá chật vật. Manulife phải “nhờ vả” không ít nhà đầu tư tổ chức.
Trong tổng số tiền huy động, nhà đầu tư tổ chức và đầu tư nước ngoài chiếm hơn 60%. “Tên tuổi như Manulife huy động quỹ công chúng còn khó khăn, thì những công ty quản lý quỹ mới ra đời chưa đủ sức thuyết phục nhà đầu tư cá nhân”, một chuyên gia nhận xét.
Giám đốc một quỹ đầu tư kể, việc bán chứng chỉ quỹ trở thành một gánh nặng của các công ty chứng khoán nhận lãnh trách nhiệm làm đại lý. “Vừa rồi, một công ty chứng khoán có tiếng mời mãi không ai mua chứng chỉ quỹ của một quỹ trong nước. Rồi vì tình bạn với giám đốc công ty này, một đại gia mới bỏ cả trăm tỉ đồng mua giúp”, ông kể.
Chính vì chưa lập được quỹ, nhiều công ty quản lý quỹ chuyển qua làm quản lý uỷ thác đầu tư và tự doanh là chính.
Quýt làm cam chịu
Tại sao một thị trường chứng khoán hấp dẫn với giá trị giao dịch xấp xỉ 1.000 tỉ đồng/ngày mà lại “thắt túi” với đợt huy động vốn công chúng? Loại trừ yếu tố thời điểm huy động (thị trường trầm lắng khiến Manulife khó huy động), điều quan trọng nhất, theo các chuyên gia, là những “lình xình” từ quỹ đầu tư công chúng đầu tiên VF1.
Cách hành xử của VFM, đơn vị quản lý VF1, đã bỏ qua quyền lợi nhà đầu tư nhỏ lẻ, làm mất niềm tin nơi họ. “Mỗi lần có cơ hội vốn nảy nở, lại thấy bị chèn ép”, nhà đầu tư tên Chương nói. “Hành xử không chu toàn của VF1, việc không đạt kỳ vọng lợi nhuận vào quỹ Prudential vô tình làm “khổ” những đợt huy động quỹ công chúng sau này”, một giảng viên Đại học Kinh tế nhận xét. Theo ông, Manulife phải đứng trước cặp mắt nghi ngờ của giới đầu tư. Chính vì vậy, khá nhiều người mua là đại lý bảo hiểm Manulife. “Ở trong biết mới mua, còn tôi ở ngoài không dám”, anh Chương nói.
Ngoài ra, không nhiều nhà đầu tư tha thiết với quỹ công chúng vốn thường có tính bảo toàn vốn, lợi nhuận không cao. “Tôi tự đầu tư được’, anh Chương nói. Theo ông Nguyễn Thúc Vinh, tổng giám đốc Công ty quản lý quỹ Việt Long: “Mong muốn tự “lướt sóng” tìm lợi nhuận “đỉnh” của nhà đầu tư cá nhân vẫn còn mạnh. Vì vậy, thời điểm này họ chưa muốn bỏ tiền vào quỹ công chúng”.
Tuy nhiên, quy luật tất yếu của thị trường là vốn của các nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ quy tụ lại ở các quỹ đầu tư công chúng, để quỹ thay mặt sử dụng tiền đầu tư hiệu quả hơn, và góp phần tạo sự vững chắc cho thị trường.
