|
Ca múa nhạc dân tộc Việt Nam rất hấp dẫn nhưng du khách ít có cơ hội thưởng thức. |
Vậy là không phải đất nước chúng ta không có gì hấp dẫn, chẳng qua sự hấp dẫn đó không đủ mạnh khiến người ta phải quay trở lại.
Từ chuyện du lịch văn hóa
Đã có nhiều người đề cập đến chuyện du khách một đi không trở lại, nhưng hình như ít có ai đặt câu hỏi “Thế khách trở lại để làm gì?”. Cô giáo dạy tiếng Đan Mạch cho tôi, bà Mette Johansen, từng cùng chồng là một bác sĩ đến Việt Nam du lịch cách đây hai năm, nay định quay lại cùng con gái và rể tương lai, hỏi tôi muốn xem biểu diễn nghệ thuật thì xem ở đâu. Bà cũng nói thêm là đã xem múa rối nước tại Hà Nội và ca Huế, nay muốn xem thứ khác. Câu hỏi thật đơn giản thế mà làm tôi lúng túng!
Không nói đâu xa, du khách đến Seam Reap đều thích thú với chương trình biểu diễn múa Apsara đặc sắc tại Nhà hàng Tonlesap. Tuy các vũ công chỉ thể hiện được một phần rất nhỏ trong nghệ thuật múa cung đình tinh tế của người Khmer nhưng cũng đủ làm cho khán giả say mê. Đó là chưa nói đến Trung Quốc với những chương trình biểu diễn Kinh kịch, xiếc nhào lộn tại Bắc Kinh, Ca vũ Đường Triều tại Tây An…, không chỉ nhắm vào khách nước ngoài mà còn để phục vụ nhu cầu thưởng thức những tinh hoa của nghệ thuật truyền thống Trung Quốc của người trong nước.
Vài năm trước đây, tôi tình cờ được xem một buổi biểu diễn tại Khách sạn Hương Giang có sự tham gia của Đoàn ca vũ Đại Nội. Các tiết mục như múa “lân mẫu xuất lân nhi”, hò đối đáp của nữ nghệ sĩ Châu Dinh… được các vị khách nước ngoài tán thưởng nồng nhiệt khiến tôi không khỏi cảm thấy hãnh diện lây. Đáng tiếc là những buổi biểu diễn như vậy chỉ được tổ chức lẻ tẻ cho những nhóm khách nhỏ nên chi phí cao, ít công ty du lịch nào chịu đưa vào chương trình tham quan cho khách. Du khách thường chỉ được nghe ca Huế mà đa số không mấy đặc sắc, có nhóm ca còn kém về mặt nghệ thuật. Sẽ có ngừơi nói là “đã có festival Huế” nhưng thử hỏi có bao nhiêu du khách có thể thu xếp thời gian đến đúng dịp festival, tổ chức mỗi hai năm một lần?
… Du lịch an dưỡng
Theo những nhà quản lý du lịch nước ta thì các bãi biển đẹp là một thế mạnh của du lịch Việt Nam. Thực ra, các bãi biển đẹp trên thế giới thì vô khối. Một điều dễ dàng nhận thấy là lý do chính để đa số khách nước ngoài đến đây là tìm hiểu về đất nước, con người Việt Nam, vì cả loại hình lẫn chất lượng các dịch vụ phục vụ du lịch của chúng ta nói chung còn kém so với các nước trong khu vực trong khi giá cả lại không cạnh tranh chút nào.
Các công ty lữ hành tại Đan Mạch chào giá tour Việt Nam đắt gần ngang với tour đi Trung Quốc: 17 ngày giá 18.995 kroner/khách - khoảng 3.165 USD, rẻ nhất là tour 10 ngày cũng 12.595 kroner/khách (khoảng 2.100 USD), trong khi tour xuyên Thái Lan 13 ngày là 8.495 kroner, còn tour lên rừng xuống biển 17 ngày cũng chỉ có 12.310 kroner.
Không phải vô cớ mà các nước có nền công nghiệp du lịch mạnh rất chú trọng đến những khách đi du lịch để xả hơi, phục hồi sức khỏe vì họ thường xuyên đi nghỉ - ít nhất mỗi năm một lần, và hay trở lại nếu hài lòng với dịch vụ tại nơi nào đó. Với đối tượng khách này thì giá cả là một trong những yếu tố quyết định nên Việt Nam khó lọt vào tầm ngắm của họ.
Gia đình cô bạn tôi đi nghỉ một tuần tại Barcelona hết 12.000 kroner cho ba người đã là rẻ nhưng hai vợ chồng ông hàng xóm mua tour Hy Lạp theo giá khuyến mãi thì còn rẻ đến độ khó tin, một tuần chỉ tốn 1.200 kroner, hay 200 USD mỗi khách, bao gồm cả vé máy bay khứ hồi, nghỉ tại villa và ăn sáng. Trong khi đó gia đình chị Mette bốn người mua tour Việt Nam 18 ngày hết 72.000 kroner (khoảng 12.000 USD), một khoản tiền vượt xa ngân sách dành cho nghỉ dưỡng hàng năm của một gia đình Đan Mạch trung lưu.
Du lịch dịch vụ
|
Chất lượng dịch vụ thấp nên nhiều bãi biển đẹp vẫn cứ ngủ yên |
Khảo sát của các hãng lữ hành trong nước đều cho thấy du khách chi tiêu ít khi đến Việt Nam. Thật ra ngoài chuyện đã tốn nhiều tiền mua tour, còn có một lý do nữa là trước khi đến họ không biết Việt Nam có gì đáng mua, trong khi đi Trung Quốc hầu như ai cũng đem theo một va li không.
Ngọai trừ Việt kiều và người Nhật - luôn được trang bị kiến thức vô cùng chu đáo trước khi đến bất cứ nơi đâu, du khách Tây Âu, nhất là Bắc Âu hầu như không biết gì về chất lượng của quần áo, giày dép, tơ lụa … “made in Vietnam”. Nhiều người đã lâm vào cảnh bỏ thì tiếc mà đem theo thì tốn tiền phí quá tải (30 euro mỗi ký) do hành khách đến từ Âu châu chỉ được phép mang lên máy bay tối đa 27 ký - kể cả hành lý xách tay, trừ trường hợp mua vé thượng gia (business) hay hạng nhất (first class). Bản thân tôi mỗi lần về Việt Nam chỉ dám đem theo những thứ tối cần thiết do phải dành ưu tiên cho nước mắm, bột bánh xèo, bột nêm, bánh phở…
Hình như các hãng lữ hành của chúng ta chỉ lo quảng cáo cảnh thiên nhiên mà quên mất các dịch vụ, trong khi đây là lý do chính cho khách tiêu tiền. Từ mấy chục năm nay, Hồng Kông nổi tiếng về dịch vụ may đo áo vest lấy gấp cho khách Âu - Mỹ. Hội An hiện làm khá tốt dịch vụ này nhưng không được quảng cáo ra ngoài, thường chỉ do du khách truyền miệng với nhau. Xu hướng hiện nay là du lịch kết hợp thể thao, chăm sóc sức khỏe như Cuba phát triển mạnh tour câu cá thể thao, Thái Lan có tour đánh golf. Rất nhiều du khách Bắc Mỹ đến Ba Lan, Hungary để vừa du lịch vừa chăm sóc răng, còn Trung Quốc hiện đang ra sức quảng cáo tour chăm sóc sức khỏe theo phương pháp cổ truyền, nhắm vào số khách đến đây nhân Olympic 2008.
… Đến con người du lịch
Trong khi chúng ta vẫn cứ loay hoay với câu hỏi làm sao biến “tiềm năng” thành “khả năng” mà số du khách tăng đột biến trong 6 tháng đầu năm 2007 nhờ tình trạng bất ổn tại Thái Lan là một câu trả lời buồn, thì số khách đến các nước láng giềng Campuchia, Lào ngày càng đông.
Tháng 7 vừa qua, tôi đi du lịch Campuchia cùng gia đình. Nina, cô hướng dẫn viên địa phương nói tiếng Việt thạo như người Việt chính cống, dặn đi dặn lại khi đưa đoàn đi dạo phố “các cô chú, anh chị cứ thoải mái xem hàng, trả giá, đi tuk tuk cũng vậy, thuận giá thì đi, không thì thôi, người Campuchia hiền lành thật thà lắm, các cô chú anh chị không sợ bị họ gạt hay làm phiền đâu”. Không biết có bao nhiêu hướng dẫn viên tại Việt Nam nói với khách hàng một câu tương tự như vậy!
